Bosch’un çizgilerine yakından ve derinlemesine bir bakış.

 

Hollandalı ressam Hieronymus Bosch 15. ve 16. Yy Rönesans’ın kuzey temsilcilerinden. Bosch’u farklı kılan şey resimlerinin  bir duygu ile yorumlanamıyor olmasıdır. Van Gogh’un herhangi bir resmine bakan, herhangi biri, herhangi bir duygu hissedebilir; kendince yorumlayabilir. Ancak Bosch’un eserleri bilmece gibidir. Birçok canlı, birçok nesne ve birçok olay içerir. Resimlerde açıklanması gereken bu kadar figür olması onun anlaşılmasını zor kılıyor.

Kullandığı imgeler ve çizgilerindeki sürreal yaklaşımlar ile insanlığın kötü, küçük zaaflarına nefret ile bakan acı alaycılığı tablolarına yansıtıyor. Eserlerinde şeytani varlıklar ve tuhaf figürler o kadar başarılı ki doğduğu şehrin dışına çıkmadığı düşünülen ressamın hayal gücüne olan hayranlığımı arttırıyor.

 

 

Bosch’u ilginç kılan bir diğer şey ise döneminde insan kusursuzca resmedilirken o insanı çirkin, günahkâr, manevi huzursuzluklarla çürümüş, hasta alegoriler ile resmetmesidir.

 

 

En ünlü eseri “Dünyevi Zevkler” *triptiği. Eserin sol kısmında cennet resmediliyor. İsa kılığındaki Tanrı Havva’yı Adem’e getiriyor. Burada Havva utangaç,  Adem ise şehvetli görünmekte tüm günahların başlangıcı bu gibi görünüyor.

 

 

Orta blok dünya zevkler bahçesi bu kısmın cennet mi dünya mı olduğunu tam olarak anlaşılmıyor. İnsan figürlerinin büyük kısmı cinsel hazlar peşinde koşuyor. Kimi figürler ise doğada vakit geçiriyor.  Burada sadece beyaz değil siyah tenli insan figürlerinin de olması dikkat çekiyor.

Son blok ise cehennem orta blokta günah işleyen insan figürleri burada cezalandırılıyor. Cehennem Prensi olarak adlandırılan kuş figürü insanları yiyip tahtın altındaki siyah gölete mavi baloncuklar içinde dışkılıyor. Trajikomik bir şekilde zebaniler bir günahkarın poposuna işlenmiş notalara bakıp şarkı söylüyor.

 

 

Döneminde ünlü bir ressam olmasına rağmen günümüzde çokta bilindiği söylenemez. **Girift, imgeli, sürreal yaklaşımı ile Bosch; Bruegel gibi birçok ünlü sanatçıya ilham olmuştur.

 

 

hande gök

 

*Triptik: Birbiriyle ilişkili üç resmin pano şeklindeki grup resimlere verilen isimdir.

**Girift: Karışmış olan, iç içe geçmiş, çapraşık.