“Bizde tartışma geleneğinin olmayışı, diyalog yerine monoloğun yeğlenişi, gençliğin tepkisinin büyük boyutlara ulaşmasının nedenidir.” Tartışma geleneğinin gelişmesi için neler gereklidir?

Şimdi efendim, tartışma geleneğinde şu var; siz de haklısınız, ben de haklıyım, sen de haklı olabilirsin. Biz argümanları, gerekçelerimizi ortaya koyacağız ve o zaman o tartışma olacak. Ben tartışmaların sert bir şekilde, yani polemiğin yüksek ateşinde yapılmasına karşıyım. Çünkü o tür tartışmalardan bir şey kalmamıştır. O tartışmalar var edebiyat tarihinde, kavgalara dönüşen var. Ama bunlardan bize kalan bir şey yok. Ne var? Biz birisinin o konuda düşündüğünü görüyoruz, diğerinin ne konuda düşündüğünü görüyoruz. Ama bunun dışında gerçek ne ortada…

“Rashomon” diye bir oyun vardır bir ölümü anlatırlar, bilirsiniz, meşhurdur. Herkes anlatır, herkesin anlattığı başka bir şeydir. Çünkü, yani, garip bir yanı vardır gerçekçiliğin. O bakımdan da tartışmada tabii her insanın dünya görüşü buraya yansır. O bağlamda tartışır ama işte düşünmek lazım ki sadece dünya görüşü gerçekleri ifade etmiyor. Bir de sadece dünya görüşü bir eserin iyi olması için de yeterli değil.

Yani biz Nazım’ın şiirlerini sadece ideolojisi komünist olduğu için okumuyoruz. Bir rejimi, bir dünya görüşünü en iyi anlattığı, iyi şair olduğu için… Yoksa ondan başka bunu anlatan Türk şairleri de var ama okunmuyor, etkilenilmiyor. Çünkü öne geçen bir edebiyat söylemiyorlar. O bakımdan… Bizde tartışılıyor, kavgaya dönüşüyor.

Eski yazarların birbirleriyle polemik yapmaları var. Fakat o kadar üslupçular ki… Yani şimdi “Ya!” falan gibi, böyle bir “Sen bilmezsin zaten!” filan diye değil, kurşun yarası gibidir yani. Kurşun yarası öyleymiş. Atıldığında tesir etmiyor, sonra hissediyorsunuz. Refik Halit Karay’ın öyledir, Nazım’ın öyledir tartışmaları. Cemal Süreya böyle tartışmalar yaptı. Bir şey söylüyorsunuz. Bir yazı yazdı A Dergisi’nde Cemal Süreya “Folklor Şiire Düşman” diye, ortalık karıştı. “Folklor ne zaman ya, ne zaman şey yapılır…” diye. Bunlar bir şairin tabii biraz sert sözleridir. Ama tartışma bazı gerçekleri ortaya çıkarmak için lazım bir şey. Ama dediğim gibi bilginizi ve gerekçenizi söyleyeceksiniz ki taraftar toplayın.