Sizce toplumumuzda kolektif çalışma kültürünün oluşamamasındaki etkenler nelerdir? Bunun gelişimi nasıl sağlanabilir?

Bireyler birlikte çalışmaya genetik olarak programlı değil. Kabile toplumlarından geliyoruz hepimiz. İki buçuk milyon yıl kabile olarak yaşamışız. Küçük gruplarda yaşamışız yani. O grubun içindeki insanlarla iş birliğinin hayatî önemi olduğunu biliyoruz ama o grubun dışındaki insanları da reddediyoruz. Bunu değiştirmenin ve herkesle birlikte çalışmanın mümkün olduğunu insanlara öğretmenin yolu eğitimden geçiyor. Bunun yapılacağı yer de anaokulu ve ilkokul. Fakat biz anaokulunda bunun önemini fark etmemişiz, fark etmiyoruz. Daha doğrusu anaokuluna gidemiyoruz. Ülkenin üçte biri bile anaokuluna gidemiyor şu anda. Öyle bir ihtiyacı “4+4+4” diye bir saçmalıkla ortadan kaldırdık kafamıza göre. Ve orada da çocukları ilkokul 1’den itibaren bir yarışın içine soktuk.

Birlikte takım çalışması yapma konusunda en başarılı insanlar: Dört beş yaşındaki çocuklar. Bırakıyorsun beraber oynuyorlar. En başarısızlar da en eğitimlilerimiz. Eğitim sistemi, bu takım çalışması becerisi içimizdeki takım çalışması becerisini ortadan kaldırıyor. Halbuki daha fazla takım çalışmasını teşvik eden bir erken eğitimden geçmemiz gerekiyor. Maalesef ben bunu kızlarımın eğitim hayatında gözlemledim. Anaokulunda ilkokulda, ilkokul 1’deki, 2’deki neredeyse tüm aktivitelerin ortak hedefi çocukları birlikte bir şeyler yapmaya hazırlamaktı. “Her şey mi beraber yapılır?” diyordum ben eve ödevler geldikçe. Evet, her şey beraber yapılıyor. Böylelikle insanlar, sevsin sevmesin, herkesle birlikte çalışmayı öğreniyor ve birlikte çalışma kültürü içselleştiriliyor. Bizde bu hiç yok. Dolayısıyla ben Türkiye’nin başarı şansını çok düşük görüyorum, bunu düzeltmezsek eğer.

Gerçek beka sorunumuz: Eğitim. Eğitimin alt başlığında da: Birlikte bir şeyler yapabilmeyi öğrenmek.