Klasik müziğin insanın yaşamına ve fikir dünyasına etkileri nelerdir?

Åžimdi aslında daha önce konuÅŸtuÄŸumuz çok seslilik meselesi var, ben ona inanıyorum. Farklı düşüncelerin, farklı seslerin bir arada âhenk içinde var olabilmesi, birbirini dinlemesi; hiçbir sesin bir diÄŸerini kendi gibi olmadığı için ötekileÅŸtirmediÄŸi bir dünyayı kavrama açısından, müzik çok büyük bir araç, çok büyük bir barış aracı. Ben bazen müziÄŸi iÅŸte, çok sesli müziÄŸi en büyük toplumsal barış aracı olarak anlattığım zaman, aa uçmuÅŸ yine biraz filan diyorlar ama, bunu biraz deÅŸtiÄŸimiz zaman derinliÄŸini, ne kadar doÄŸru olduÄŸunun farkına varabiliyoruz. Müzik, eÄŸitimde önemli bir eÄŸitim aracı her ÅŸeyden önce. O yüzden mesela çocuklarda müzik eÄŸitiminin bence en önemli alan olduÄŸunu düşünüyorum. Çünkü müzik bize, iÅŸte klasik bir ÅŸey vardır: Beynimizin saÄŸ tarafı, sol tarafı filan meselesi. Hepsini, yani bütün beynimizin her tarafını aynı anda kullandığımız ÅŸeyin, -müzik dinlerken hatta yaparken deÄŸil, yaptığımız hiçbir ÅŸey- fiziksel benliÄŸimiz ile manevî benliÄŸimizi bir arada, optimum derecede kullandığımız tek ÅŸey müzik yapmak, bir müzik enstrümanı öğrenmek. Çok önemli bir eÄŸitim aracı olmasının nedenlerinden biri de bence bir ÅŸeye uÄŸraÅŸ vermenin, disiplinli bir ÅŸekilde bir ÅŸeyi çalışmanın, keyifli bir sonucu olabileceÄŸini öğrenmek çok çok önemli. Birkaç yıl önce fizik dalında Nobel ödülünü alan adamın ödülü alırken, teÅŸekkür konuÅŸmasında bir ÅŸey çok çarpıcı gelmiÅŸti bana: Ödülü ortaokuldaki fagot hocama borçluyum, demiÅŸti. Yani bu inanılmaz bir ÅŸey aslında, aslında benim için çok inanılır bir ÅŸey. Çünkü adama, -adam kendisi dedi zaten, bunu aynen bu sözcüklerle ifade etti “Analitik düşünmeyi ve bir ÅŸeye emek vermenin keyifli bir ÅŸey olabileceÄŸini müzik sayesinde öğrendim” diyor. Bu tamamen adamın fizik dalında Nobel almasına, alabilmiÅŸ olmasına yolu açan düşünce tarzı.

Müzik eğitimi, dolayısıyla insanlar müzisyen olacak diye bir şey yok. Fakat müzik eğitimi, herhangi bir şey olmak ve her şeyden önce adam olmak için çok çok önemli. Birbirimize dinlemeyi, birbirimizi dinlemeyi öğretiyor. Düşünün, Türkiye’deki bütün ilkokullarda bütün çocuklar iki sesli şarkı söylese karşılıklı bugün İstanbul trafiği daha iyi olur. Ya bu birebir bağlantılı. Çünkü müzik size özel alan nedir, başkasının hakları nedir, başkasının sesinin önemi… Bütün bunları müzik yoluyla, müzik yaparak çok daha iyi özümseyebiliriz. Birinin bir kitapta, bak, başkalarının görüşlerine saygı göstermen lazım çocuğum, tamam mı filan, bu didaktik yaklaşım yerine, müziğin içinde her şey var. Fizik var, biyoloji var, psikoloji var, insan yönetimi var, birlikte yaşam var. O yüzden Türkiye’de biraz eğitimde, birçok ülkede maalesef böyle, bizde daha da kötü, eğitimde böyle pek âlâ olmazsa olur; süs; lay loy lom; işte böyle boş zamanında imkânın olursa hobi olarak yaparsın evladım olur mu, sen doktor ol, mühendis ol yaklaşımının çok dışında, çok faydalı bir şey, müzik. Biraz aspirin gibi anlatıyorum, böyle her derde devâ ama gerçekten dünyadaki müziğin etkili olduğu alanlara baktığımız zaman sihirli değnek, toplumsal barışta ve eğitimde. Ona da şaşmamak lazım. Çünkü müzik, aslında yeryüzünde yaşayan insanları birbirlerine bağlayan tek şey. Bunu da düşünmüyoruz bazen. Hepimizin, sokaktan adamı çevir veya aramızda konuştuğumuz zaman, yüz bin kişiye hitap ettiği zaman; ey ahâli, hiçbir müzikle, hiçbir zaman işim olmaz, diyen kimse olacağını sanmıyorum. Ama tiyatroya gitmeyen olacaktır, bilim dergisi okumayan olacaktır, işte kitap okumayan olacaktır. Yani yemekle bile sadece ya işte öyle hayatta kalmak için yiyorum aslında, öyle çok önemli değil, diyen, az da olsa öyle insanlar bile var. Ama bu ne demek yani düşünebiliyor musunuz? Eğitimde bile en lüzumsuz olarak görülen şey, aslında en büyük ortak paydamız. İnsanoğlu olarak müthiş bir güç bu. Onu kavramak sadece yeterli. Müzik neden hepimizi birbirimize bağlayan şey, diye soracak olursak aslında çünkü bizi insan yapan unsurları, hepsini içinde barındıran bir şey müzik yapmak, müzik dinlemek, müzik yoluyla iletişim halinde olmak, bence o. Çünkü bunun başka bir açıklaması yok. İnsan benliğinin bütün unsurlarını aynı anda harekete geçiren tek şey.