KONSEPT KÜRATÖRÜ
Lou Olcay
KONSEPT ARANJÖRÜ
Hande Ergelen
”Ekstazi” dilimize Fransızca ”ecstase” (kendinden geçme, vecd, trans) kelimesinden geçer. Fransızca’ya ise Eski Yunanca bir kelime olan ve aynı anlama gelen ”ékstasis”den geçmiştir.
Konu ”kendinden geçme, trans” olunca sanat tarihinde bu temaya nasıl yer verildiğini merak ettik.
Caravaggio – Maria Maddalena in estasi, 1606
Efsaneye göre, pişmanlık duyan günahkar Maria Maddalena, İsa’nın ölümünden sonra keşiş olarak yaşamak için Fransa’da bulunan Sainte-Baume’da bir mağaraya çekildi. Hiçbir şey yemedi, tek besini ruhun gıdasıydı – çünkü melekler tarafından günde yedi kez ”bedensel kulaklarıyla göksel koroların hoş ahengini işittiği” cennete taşındı…
Sanat harmonisine kulak ver:
Katsushika Hokusai – Tako to Ama, 1814
Ukiyo-e ustası Hokusai’nin bu erotik gravürü Batı’da ”Balıkçı Karısının Rüyası” olarak bilinir. Bir çift ahtapotla iç içe geçmiş bir kadını tasvir eden eser, dokungaçlı erotizmin (tentacle eroticism) ilk örneğidir.
Sanat harmonisine kulak ver:
Egon Schiele – Female Lovers, 1915
Albertina, Viyana
Dışavurumculuk akımının en önemli temsilcilerinden Schiele, tabuları yıkıyor – anatominin sınırlarını zorluyormuş gibi uzuvları dolaşık ve çarpık görünen aşık kadınları açık bir şekilde tasvir ediyor. Dudaklar ve meme uçlarını dikkat çekici renklere boyanmış…
Sanat harmonisine kulak ver:
Salvador Dalí – El gran masturbador, 1929
Museo Reina Sofía, Madrid
Dalí’nin cinsel saplantılarının sembolü olan bu tablo, otobiyografik bir eser – sanatçının yaşadığı manevi ve erotik dönüşümün yansımasını resimdeki birkaç eşzamanlı sahnede görüyoruz. Gala ile yıllar süren birlikteliği boyunca cinsel ilişkiye girmeyen Dalí, eşinin hayatındaki görünümünün bir sonucu olarak bu eseri yapmış olmalı…
Sanat harmonisine kulak ver:
Jana Sterbak – Vanitas: Flesh Dress for an Albino Anorectic, 1987
Tate Britain
Dışavurumculuk akımının temsilcilerinden Bacon, Batı sanatında sıkça konu edilen ”çarmıha gerilme” sahnesini kendine özgü triptik bir versiyonla sunuyor – acı içinde kıvranan antropomorfik figürler…
Sanat harmonisine kulak ver:
Otto Muehl – Mama und Papa, 1964
Viyana eylemciliğinin ve sosyoseksüel ütopik proje “Kommune Friedrichshof”un kurucularından olan Muehl, cinsellik ve şiddet içeren performanslarıyla bilinir – acı, şiddet ve kanla insanların iyileşebileceğini savunur…
Sanat harmonisine kulak ver:
Lorenzo Bernini – Estasi di santa Teresa d’Avila, 1647-52
Santa Maria della Vittoria, Roma
Azize Teresa’nın rüyasında gördüğü bir melek tarafından kalbine ok saplanır ve bu sahne tanrıya ulaşmasının vecdini anlatır.
Bazı sanat tarihçileri, Bernini’nin böylesi kutsal bir ölüm anına erotik bir yorum katamayacağına emin olsalar da, gerçekte eser ile ilgili yapılan çıkarımlar açıktır: güzel, çıplak göğüslü genç, Aziz Teresa’nın elbisesini nazikçe açar, okunu saplamaya hazırlanırken, Teresa bir coşku ifadesiyle başını geriye atar…
Sanat harmonisine kulak ver:
Temanın listesini kaydet, dinle: