Paris’in tarihi ve mimarisine mihenktaşlarının üzerinden bir bakış.

 

Versay kenti Paris’in Batı banliyösündeki bir Fransız şehri. Paris’e 17,1 km uzaklıkta yer alır.

Versay Fransa Kralı XIV. Louis’in emriyle kurulmuştur. 1682-1789 döneminde, yani Kral XIV. Louis’den kral XVI. Louis’ye kadar Fransa krallarının hükümet dönemlerinde, kraliyetin “de facto” başkenti olarak görev yapmıştır. 1789’de Fransız Devrimi‘nin doğuş yeri olmuştur. Fransa’da cumhuriyet ilan edildikten sonra 1790’da Seine-et-Oise departmanının valilik merkezi ve 1968’den sonra da Yvelines departmanının merkez şehri olmuştur. Roman Katolik Kilisesi için bir piskoposluk merkezi görevi de yapmaktadır. Fransa tarihi ve Avrupa tarihi için önemli şehirlerden birisidir.

 

 

XIII. Louis tarafından etrafında yerleşme olmayan Versay Bölgesi’nde tuğla ve taş kullanılarak yaptırılan küçük av köşkü daha sonra yine aynı kral döneminde genişletildi. Esas olarak XIV. Louis, kendine hizmet edenlerden gelen, halkın krala karşı isyan etme istihbaratı üzerine Versay Sarayı’nın bugünkü halini inşa ettirmiş ve sarayın peyzajını ve peyzaj içindeki ulaşım akslarını da halkı rahat bir şekilde görebilecek, olası bir isyana müdahale edebilecek şekilde yaptırmıştır. “Kaz Ayağı” sistemi uygulanan Versay Sarayı’nda saraydan halkın yaşadığı şehre açılan 50 derecelik açılarla üç yol vardır. Bunun amacı isyan eden halkın olası bir saraya müdahalesinde halkı kısıtlamak ve gelecek tehditleri görebilmektir.

 

 

Sarayın arka kısmı tamamen yeşil alan olarak ayrılmış ve güneşin bittiği yere kadar ağaçların devam etmesini istemiştir. Bunun nedeni ise, görkem ve sonsuzluk düşüncesidir.

 

 

Sarayın ilginç bir özelliği olarak yapımında tuvalet veya banyo düşünülmemiştir. Bunun sebebi o zamanki asillik anlayışında, asillerin istediği yerde ihtiyaçlarını giderebileceğidir. Bu sebeple Avrupa’da yaygın olarak Versailles sarayının kokusunun “Avrupa’daki tüm saraylardan eşsiz” (Memoirs: Duc de Saint-Simon) olduğu söylenirdi. 1768 yılına kadar da sarayda işleyen tuvalet yoktu. 1789 yılında Fransız Devrimi’nden sonra bütün sarayda sadece 9 tane tuvalet vardı ve bunlar sadece kral ve yakın aile üyelerine aitti. Sarayın geri kalan çalışanları lazımlık kullanırdı ve bu kokular daire ve genel atmosfer ile çalışanların giysilerini tamamen sarardı. Yasaklanmış olmasına rağmen lazımlıklar genellikle çalışanlar tarafından oda pencerelerinden dışarı boşaltılırdı.

 

Versay Sarayı Bölümleri

 

Chapelle Royale

The Chapelle Royal, XII. Louis tarafından müzikaller için yaptırılmıştır. Bu yapı koro, org sanatçıları ve enstrüman ustalarına hizmet eder.  Dönemin müzik türünün dışında “musica du chambre” denilen ayin müziklerinin çalındığı ve şarkılarının söylendiği yapıdır.

 

 

Formal Bahçeler

Peyzaj konusunda farklı bir örnek olan Versay Sarayı’nda bitkilere farklı şekiller verilmiş, görüntü olarak değiştirilmiş ve peyzaj renklerinin farklı tonları kullanılarak bir kontrast yaratılmıştır. Versay Parkı manzara aksları ansiklopedisi olarak kabul görülür.

 

 

Grand Trianon

Versay Sarayı’nın kuzey bölümünde yer alan Grand Trianon kralın ve davetlilerin yemek yediği, eğlence düzenlediği yapıdır. Zemini Hollanda’nın Delft şehrine has olan “delft porseleni” kullanılarak çapraz dama dekorlu yapılmıştır. Bu küçük saray XIV. Louis tarafından, sarayın bunaltıcı havasından kaçmak ve metresi Madame de Maintenon ile yalnız kalabilmesi için 1687 yılında yapılmıştır.

 

 

 

Petit Trianon

Versay Sarayı’nın güneydoğusunda inşa edilen Petit Trianon halk arasında ve saray çalışanları arasında “small trianon” diye anılır. “Late Baroque” “Rococo” tarzı mimari yapıdadır. 1762- 1768 yılları arasında inşa edilmiştir. Kral için dinlenme tesisi görevi görmüştür. Kraliçenin emriyle kullanımı kapatılmış ve ondan izin alınmadan asla kapısı açılmamıştır. Genel olarak sadece saray hanedanlarının yemek, toplantı gibi işlerine ev sahipliği yapan Petit Trianon fonksiyonel olarak kraliçeye hizmet etmiştir.

 

 

Neptune Çeşmesi

 

Latone Çeşmesi

 

süleyman ay

 

Kaynakça:

  • Mimari’de Rönesans ve Barok, Betül BAKIR, Nobel Akademik Yayıncılık, 2011
  • TARİHİ ESERLERDE AYDINLATMA TASARIMININ KENT KİMLİĞİNDEKİ VE ALGISINDAKİ YERİ, Begüm Erdoğmuş, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi
  • Gülşah KARYAĞDI, MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, İç Mimarlık Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi,2015
  • https://www.tarihnotlari.com/versay-sarayi/
  • http://en.chateauversailles.fr/
  • https://www.britannica.com/topic/Palace-of-Versailles
  • http://www.pariste.net/versay-sarayi-chateau-de-versailles/
  • http://travelphotographies.blogspot.com/2010/08/versailles-petit-trianon.html
  • https://yandex.ua/collections/card/589465382a6f93009703f7d9/
  • http://kunmr.chem.ku.edu/~dave/pages/versneptune.html
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Petit_Trianon
  • http://thisisversaillesmadame.blogspot.com/2013/08/grand-trianon.html
  • https://www.leger.co.uk/france/tours/monets-garden-versailles-cheese-calvados
  • https://www.triplancar.com/fr/lieu/chateau-versailles
  • https://www.nationalgeographic.com/travel/world-heritage/versailles/
  • http://simulador.virtualpol.com/foro/casa-real/nuevo-palacio-real
  • https://www.cntraveller.com/gallery/where-was-versailles-filmed